Czas na rodzinę
……dopiero - czy może należy powiedzieć „nareszcie!” Od dziesiątek, a wręcz setek lat rodziną interesują się badacze, instytucje, państwa. Określa się jej znaczenie, analizuje zmiany jakie w niej zachodzą, umieszcza się ją w rankingu wartości, a nawet ogłasza się jej upadek… ale dopiero od niedawna zaczęto kształcić młodych ludzi na kierunku – Nauki o Rodzinie.
To ogromna szansa i możliwość wspierania rodziny, ale przede wszystkim przyczynianie się do jej prawidłowego funkcjonowania od podstaw. Zastanawiające jak długo ten obszar pozostawał niezagospodarowany. W czasach, gdy wykształcenie ma tak ogromną wartość, kiedy przygotowujemy skrupulatnie młodych ludzi do różnych ról, choćby np. obsługi wózków widłowych, jakbyśmy zapomnieli o tej być może najważniejszej roli – członka rodziny, rodzica, odpowiedzialnego wychowawcy własnych dzieci. Przecież w rodzinie zaczyna się ten proces, który zapewnia ciągłość i trwałość społeczeństw, określa jakość relacji, system wartości – wszystko to, co najważniejsze. Współcześnie „mądrość ojców już nie jest mądrością synów”. Rzeczywistość zmienia się bardzo szybko, staje się coraz bardziej wymagająca, a wszelkie braki w naszych zdolnościach adaptacyjnych odbijają się na rodzinie i w niej mają swoje korzenie. Tam ujawniamy słabości, frustracje, bezradność, tam bierzemy odwet za niepowodzenia, najboleśniej możemy być zranieni, tam też oczekujemy wsparcia i bliskości. Nie wystarcza już dla dobrego funkcjonowania w rodzinie to, czego nauczyli nas rodzice, tym bardziej, że wielu z ich popełnia błędy wychowawcze, prezentuje postawy niesprzyjające rozwojowi, modeluje agresywne sposoby rozwiązywania konfliktów. Potrzeba więc gruntownej profesjonalnej wiedzy oraz umiejętności, aby skutecznie rodzinę wspomagać.
Na te potrzeby odpowiada kierunek Nauki o Rodzinie, nowoczesna dziedzina kształcenia o interdyscyplinarnym charakterze, stwarzająca wiele szans i nowych perspektyw.
Na kierunku Nauki o Rodzinie, oprócz wyposażania w wiedzę z różnych dyscyplin, szczególny nacisk kładziemy na praktyczne przygotowanie naszych studentów do pracy w zawodzie. W tym celu proponujemy wiele form warsztatowych i ćwiczeniowych w ramach planów studiów oraz jako dodatkową ofertę głównie dla naszych studentów. Atmosfera studiów sprzyja integracji, wyzwala autorefleksję. Wszystko to umożliwia rozwijanie własnego potencjału, kształtowanie umiejętności m.in. komunikowania się, negocjacji, radzenia sobie ze stresem, które na bieżąco, jeszcze w trakcie studiów, podnoszą jakość życia i poszerzają perspektywy. Zakład Nauk o Rodzinie organizuje debaty społeczne, konferencje naukowe o różnym zasięgu, co daje szansę aktywnym studentom na intensywny rozwój, poznawanie zarówno wyników badań naukowych na temat rodziny, jak i kontakt z najbardziej uznanymi praktykami i proponowanymi przez nich metodami pracy z rodziną. Nowoczesność kształcenia na tym kierunku wyraża się zarówno poprzez jego interdyscyplinarność jak i łączenie teorii z praktyką, co stwarza duże szanse na osiągnięcie sukcesu zawodowego.
W roku akademickim 2009/2010 proponujemy do wyboru studia pierwszego stopnia na następujących specjalnościach:
· Psychopedagogika
· Opieka i wychowanie
· Integracja społeczna niepełnosprawnych
· Gerontologia z elementami rehabilitacji
· Diagnoza i terapia rodziny.
Mają one wspólną podstawę – rodzinę.
Wybór specjalności określa obszar, który studentom jest najbliższy: czy to zapobieganie wykluczeniu społecznemu osób z niepełnosprawnościami lub osób starszych i wyrównywanie ich szans na rozwój oraz godne życie; czy to identyfikowanie zagrożeń rozwojowych dzieci i młodzieży tkwiących w rodzinie i nabywanie umiejętności radzenia sobie z nimi; czy wreszcie diagnozowanie i rozwiązywanie problemów z zakresu życia małżeńskiego i rodzinnego, uzyskanie umiejętności systemowego wspierania rodziny.
Absolwenci będą przygotowani do pracy m.in. w placówkach opiekuńczo-wychowawczych, ośrodkach adopcyjno-opiekuńczych, zawodowych niespokrewnionych rodzinach zastępczych, organizacjach pozarządowych, domach pomocy społecznej, placówkach leczenia uzależnień, świetlicach socjoterapeutycznych, hospicjach, placówkach rehabilitacji, poradniach terapeutycznych, instytucjach administracji państwowej i samorządowej oraz innych, które zajmują się różnymi typami rodzin. Absolwenci tego kierunku staną się więc specjalistami wyposażonymi w kompetencje umożliwiające z jednej strony krótkotrwałą pomoc rodzinie z drobnymi dysfunkcjami, polegającą głównie na uruchomieniu tkwiącego w niej potencjału i wskazaniu działań służących przywracaniu poprawnego funkcjonowania (np. usprawnienie komunikacji w rodzinie, zredukowanie błędów popełnianych w procesie wychowania), z drugiej zaś strony podejmowanie pogłębionej diagnozy i planowanie długofalowych oddziaływań dotyczących rodzin niewydolnych z różnych powodów. Działania takie wymagają współpracy różnych specjalistów, a także umiejętności ich koordynowania, opracowywania programów i projektów działalności edukacyjnej, opiekuńczej, wychowawczej, terapeutycznej – do czego przygotowujemy na tych studiach.
Przed aktywnymi, pełnymi inicjatywy absolwentami otwierają się także możliwości samozatrudnienia, poprzez tworzenie placówek zajmujących się członkami rodzin (w różnym wieku, stanie zdrowia, ze zróżnicowanymi potrzebami opiekuńczymi) całodobowych, bądź dziennego pobytu. Współczesne społeczeństwa europejskie, w których coraz więcej jest ludzi starych, niepełnosprawnych, a u dzieci i młodzieży narastają zaburzenia zachowania, już zajmują się (lub w najbliższym czasie będą musiały poważnie zająć się) tymi problemami.
Co skłania ludzi do rozpoczęcia nauki na tym kierunku?
Chęć zdobycia ciekawego i satysfakcjonującego zawodu? Potrzeba pogłębionego wielostronnego rozwoju, poznawania siebie i innych? Pragnienie by w przyszłości założyć własną szczęśliwą i poprawnie funkcjonującą rodzinę? Każdy z tych powodów traktowany autonomicznie można by uznać za wystarczający, a przecież ten kierunek umożliwia realizację wszystkich tych celów.
dr Alicja Kozubska
Kierownik Zakładu Nauk o Rodzinie
